Eski Yunancada;
arche: orijinal, typo: model = archetypos.
Arketip modeli insan düşünce ve hareketlerine yön veren kolektif bilinçdışının yaklaşımından türetildi. Terimi ilk kez kullanan kişi psikanalist Carl Gustav Jung. Jung’a göre bu arketipler kişiler doğmadan önce kolektif bilinçte varlar, kişiler doğduktan sonra hayal güçleriyle birleşip belli bağlamlara uyarlanıyorlar.
Arketipler için benliğin yazılımı diyebiliriz, harekete geçirilmedikleri sürece etkin değiller çünkü. Markalar da hedef kitlelerine temas edebilmek için, kitlelerin zihinlerinde bir kişilik olarak var olabilmek için bu arketipler sayesinde onları harekete geçiriyorlar.
Temel olarak ele alınan 12 arketipten bahsedelim:
- Saf, Masum Arketip
Ütopik, gelenekçi, mistik, romantik, hayalperest… Her zaman iyiliği ve saflığı temsil eder.
Disney, Dove, Duru…
- Bilge Arketip
Ustalık, filozof, ermiş, uzman, öğretmen…
Oxford, CNN, Adobe, THY, İş Bankası…
- Kaşif Arketip
Keşfedici, maceracı, bireysel, araştırmacı…
Starbucks, Amazon, Hazırkart, Marlboro…
- Kahraman Arketip
Kurtarıcı, şampiyon, asker…
Nike, Marlboro…
- Sihirbaz Arketip
Mucit, karizmatik, vizyoner…
Sony, Polaroid, Mastercard, Redbull…
- Asi Arketip
Yasak elma çekiciliğinden bahseder. Yabani, özgür, uyumsuz…
MTV, Harley Davidson, Jack Daniels, Diesel…
- Yaratıcı Arketip
Hayalperest, sanatçı, kreatif…
Apple, Lego, Swatch, M.A.C…
- Hükümdar Arketip
Patron, lider, rol model…
Microsoft, THY, Gilette…
- İyileştirici Arketip
Yardımcı, şifacı, mutluluk yaratıcı…
Coca-Cola, Arko, Becel, Yataş…
- Aşık Arketip
Sevgi, dostluk, romantizm…
Chanel, Magnum, Tutku, Browni, Alfa Romeo…
- Eğlendirici Arketip
Şakacı, komik, oyunbaz…
Fanta, Falım…
- Sıradan Adam, Bizden Biri Arketipi
Gerçekçi, iyi komşu, sıradan vatandaş…
Ülker, Efes Pilsen…